حتی فکر کردن به تند خوانی هم شیرین است، اصلاً تندتر خواندن و سریع‌تر به حافظه سپردن همیشه جذاب بوده است. حتی نویسندۀ این مقاله هم هنگام تحقیق در مورد این موضوع و نگارش این متن، بسیار هیجان‌زده بود!
با تندتر خواندن یک متن می‌توان مطالب بیشتری را در زمان کوتاه‌تر خواند، البته باید این مسئله را هم در نظر داشته باشیم که تندخوانی با تقویت حافظه رابطه‌ای جدانشدنی دارد. در ادامه روش‌هایی کاربردی و عملی برای یادگیری مهارت تندخوانی ارائه خواهیم داد، با ما همراه باشید.
بله، مغز سالم می‌تواند هر بار عبارات و گروه کلمات را به خوبی کلمات پردازش کند. برای مثال خواندن «آنشکلوشمایلرامیتوانباگچترسیمکرد» خیلی سخت‌تر از خواندن «آن شکل و شمایل را می‌توان با گچ ترسیم کرد» است. یک فرد بدون بکارگیری اصول تندخوانی ناچار است تا فعالیت مغزی بیشتری نسبت به خوانندۀ تندخوان انجام دهد.
یکی از مزیت‌های تندخوانی این است که اگر یک خوانندۀ معمولی حدود ۴۰۰ توقف توأم با تمرکز بر روی هر صفحه انجام دهد، فرد تندخوان تنها نزدیک به ۱۰۰ توقف در کل صفحه خواهد داشت، که این امر باعث کمتر خسته شدن عضلات چشم خواهد شد.
نه تنها گزارۀ بالا درست نیست، بلکه عکس آن نیز صادق است. خوانندۀ معمولی بخاطر توقف‌های مکررش ممکن است بی‌حوصله شود یا تمرکزش را از دست بدهد و حتی حضور ذهن کمی داشته باشد و به تبع آن فهم کمتری از متن پیدا کند.
خیر، اینگونه نیست. با دانستن این حقیقت که در هر توقف می‌توان تا ۶ کلمه را در محدودۀ دید قرار داد و در هر ثانیه ۴ توقف انجام داد، می‌توان دریافت که امکان خواندن ۵۰۰ کلمه در هر دقیقه وجود دارد.
خیر، به هیچ عنوان اینگونه نیست. سریع‌تر خوانندن مانند یک نیروی جنبشی که رو به افزایش است، باعث افزایش تمرکز می‌شود.
بخاطر داشته باشید که تندخوانی صرفاً سریع خواندن نیست، تندخوانی شامل تکنیک‌هایی است که علاوه بر سرعت، بر روی درک بیشتر و افزایش حافظه تمرکز دارد. در اینجا به ۶ دلیل برای یادگیری تندخوانی اشاره خواهیم کرد.
مغز عضله است، مانند بقیه عضله‌ها نیاز به پرورش دارد و زمانی که این عضو از بدن تقویت شود، بدیهی است که عملکرد بهتری از خود نشان خواهد داد. تندخوانی مغز را به چالش می‌کشد و سطح کارایی آن را بالا می‌برد. وقتی مغز را وادار به خواندن اطلاعات با سرعت بالا می‌کنید، قسمت‌های مختلف فعالیتش بیشتر می‌شود، حافظه یکی از این بخش‌هاست و همین فعالیت موجب تقویت حافظه شما خواهد شد.
اکثر افراد توانایی مطالعه با سرعت ۶۰۰ کلمه در دقیقه (wpm) را دارند. اما میانگین سرعت مطالعه واقعی چیزی حدود ۲۰۰ کلمه در دقیقه می‌باشد.
می‌تواند دو دلیل داشته باشد؛ اول، شیوۀ مطالعه سنتی و دوم عدم تمرکز. عدم تمرکز باعث سردرگمی و پایین آمدن بازده می‌شود و سرعت را پایین خواهد آورد.
طبیعی است که دانش بالا در مورد هر چیزی باعث ایجاد حس رضایت از خود و افزایش اعتماد به نفس می‌شود. تندخوانی و تقویت حافظه رابطۀ مستقیمی با اعتماد به نفس دارند.
مطالعه یکی از بهترین تمرین‌ها برای مغز است. تندخوانی مغز را در مرتب‌سازی اطلاعات و همچنین کشف ارتباط بین اطلاعات گذشته و جدید، کارامدتر خواهد کرد. هر چقدر سرعت مطالعه بالاتر برود این فرایند سریع‌تر اتفاق افتاده و بطور اتوماتیک توانایی‌تان در ایجاد ارتباط بین اطلاعات سریع‌تر خواهد شد.
تندخوانی در کنار افزایش قدرت تفکر، مهارت‌های لازم برای حل مسائل را تقویت می‌کند؛ این امر با بهبود ارتباط بین اطلاعات توسط مغز امکان‌پذیر می‌شود.
این اتفاق به صورت غیر مستقیم اتفاق می‌افتد، به این صورت که با استفاده از مهارت‌های تندخوانی و تسلط بر آن و مطالعۀ چندین کتاب، انگیزۀ شما برای خواندن بیشتر به مراتب بالاتر می‌رود.
تمرکز هنگام تندخوانی یکی از دغدغه‌های بزرگ افراد است که رسیدن به آن نیازمند تمرین است. یادگیری اینکه چطور تمرکز کنید، در شغل و حرفۀ شما موجب افزایش عملکردتان خواهد شد.
به سراغ این تکنیک‌ها برویم:
چشم‌ها به حرکت حساس هستند، با کمک گرفتن از انگشت‌ها می‌توان سرعت و دقت خواندن را بالا برد. این کار را با یک مداد یا خودکار هم می‌توانید انجام دهید. دقت داشته باشید که سرعت خود را با توجه به متن تنظیم کنید. ممکن است در ابتدای امر کمی احساس ناراحتی یا حواس‌پرتی داشته باشید، دلیل آن عادت نداشتن شما به این حرکت است.
معمولاً عواملی که باعث حواس‌پرتی می‌شوند از کنترلتان خارج است، بنابراین تنها می‌توان روی عواملی که در اختیارتان است تمرکز کرد. برای مثال زنگ خوردن تلفن، چک کردن ایمیل و … را می‌توان به راحتی حل کرد.
سعی کنید متناسب با نوع متن، چند موسیقی هنگام مطالعه گوش دهید. البته تمامی این موسیقی‌ها می‌بایست بی‌کلام و آرامش‌بخش باشند. اگر این کار باعث افزایش تمرکز شما نشد، آن را کنار بگذارید.
اگر نیاز به مطالعۀ بیشتر از یک ساعت دارید، حتماً زمان‌های کوتاهی را برای استراحت در نظر بگیرید (۵ تا ۱۰ دقیقه). دقت داشته باشید که این استراحت نباید طولانی شود، چراکه آن تمرکزی که هنگام مطالعه داشتید از بین می‌رود.
برای دستیابی به تندخوانی باید عوامل کندخوانی را شناخته و حذف کنیم. در اینجا به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد.
طی این چند هزار سال تا همین حالا که از نوشتن و خواندن بشر می‌گذرد، در آموزش‌ها به افراد گفته شده است که کلمه به کلمه بخوانند. کاش به جای گفتن «بخوانید»، «چگونه خواندن» را آموزش می‌دادند. این عقیده که خواندن کلمه به کلمه درک از متن را بالا می‌برد دقیقاً برعکس واقعیت است، چراکه مغز با معنی کلمات سروکار دارد و نمود آن جمله است و نه کلمه! همین حالا که در حال خواندن این مطلب هستید، مغز شما کاری با کلمات ندارد بلکه روی معنای جملات تمرکز دارد.
فردی که با صدای بلند متن را می‌خواند، حتی اگر با نهایت سرعت هم بخواند، نمی‌تواند بیشتر از ۳۰۰-۴۰۰ کلمه در دقیقه بخواند؛ زیرا سیستم گفتاری ما برای افزایش سرعت، محدودیت دارد، اما اگر این بلندخوانی به صامت‌خوانی و چشم‌خوانی تبدیل شود سرعت و درک مطلب بیشتر می‌شود.
یکی از علل کندخوانی، درون‌خوانی یا لب‌خوانی است. لب‌خوانی عادتی غلطی بوده و باید به صامت‌خوانی یا چشم‌خوانی تبدیل شود، چراکه باعث کم شدن درک متن و سرعت مطالعه می‌شود.
هنگام مطالعه گاهی اوقات چشم به صورت ناخودآگاه به عقب برمی‌گردد و متنی که چند لحظه پیش خواندید را دوباره می‌خواند، برای حل این مشکل می‌توان با انگشت، خودکار یا مداد متن را دنبال کرد، پس از مدتی چشم شما عادت می‌کند و دیگر نیازی به استفاده از این موارد نیست.
مانند مورد قبل، این مسئله بسیار گریبان‌گیر خواننده می‌شود. ممکن است حین خواندن مطلب چشمتان خط را گم کند و بین خطوط سرگردان شود. برای حل این مشکل می‌توان از یک کتاب یا برگۀ تیره استفاده کرد و از آن در بالا یا پایین خطی که در حال خواندنش هستید استفاده کنید.
چشم بطور متوسط یک چهارم ثانیه روی هر کلمه مکث می‌کند، یعنی در هر ثانیه ۴ کلمه و در دقیقه ۲۴۰ کلمه، این در حالی است که تجربه نشان داده است افراد در اولین اندازه‌گیری سرعت خواندنشان، به عددی کمتر از ۲۴۰ می‌رسند؛ علت این موضوع همان موانعی است که بالاتر ذکر شد، می‌توان این سرعت را با تمرین افزایش داد.
مکث طولانی چشم بر روی کلمات علاوه بر کاهش سرعت مطالعه، باعث خستگی چشم می‌شود؛ اصلاً به همین خاطر است که وقتی کتابی را برمی‌داریم و شروع به خواندن می‌کنیم از هوش می‌رویم، قرص خواب‌آوریست برای خودش!
در حالت عادی وقتی به متن نگاه می‌کنید تعدادی کلمه را می‌توانید ببینید و درک کنید، حال اگر این محدوده وسیع‌تر شود و تعداد کلماتی که می‌توانید ببینید تعداد زیادتری باشد، حوزه دیدتان افزایش می‌یابد و این موضوع منتج به افزایش سرعت مطالعۀ شما می‌شود.
برای حل این مشکل چند تکنیک ارائه خواهیم داد. تمریناتی برای این زمینه وجود دارد تا حوزه دید را افزایش دهیم. در ابتدای کار چند کلمه را با فاصلۀ کم کنار هم بنویسید و به آنها نگاه کنید و سپس کم کم فاصلۀ بین کلمات را زیاد کنید و دوباره به کلمات نگاه کنید، ممکن است در ابتدای کار چشمتان کمی اذیت شود. این کار را مکرراً تکرار کنید؛ با این کار چشم به یک نقطه ثابت نگاه می‌کند و بدون هیچ حرکتی کلمات سمت راست و چپ آن نقطه را می‌بیند.
